Turk Defence

Taranacak

- http://ercancinar.com/wp-content/uploads/2017/10/SSM_%C4%B0HA_Sistemleri_Yol_Haritas%C4%B1_2012.pdf

- https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/turk-havacilik-sanayiinde-modern-doneme-gecisin-oncu-ucak-prototipleri-1-297

- https://www.linkedin.com/pulse/18-ekim-1992-uav-x1-u%C3%A7u%C5%9Funun-30y%C4%B1l%C4%B1-ozcan-ertem/

- https://reyazgan.blogspot.com/2018/05/turkiyenin-iha-ile-imtihan.html

Havacılık ile ilgili temel başarılar her ne kadar İslam medeniyetinde atılmış olduğu rivayet olunsa da bu başarılar devamlılık arz etmez ve Hezârfen Ahmed Çelebi'nin kanat takıp Galata kulesinden Üsküdar'a uçması[1] veya Lâgari Hasan Çelebi'nin ilk roket destekli uçuş gerçekleştirmesi[2] tarih anlatılarında kalmış rivayetlerdir.

Havacılıkta ilk çalışmalar her ne kadar sivil havacılık konusunda olsa da, havacılığı değerli kılan ve büyük atılım yapmasını sağlayan başarıların çoğu askeri havacılık sebebiyle gerçekleşmiştir. Uçakların ilk defa bombalı saldırı amacıyla kullanılması da I. Dünya Savaşında İtalyanlar tarafından Trablusgarp cephesinde Osmanlı ordusuna karşı olmuştur.[3]

Osmanlı ve devamı olan Cumhuriyet döneminde havacılık daima gündemde olmasına rağmen havacılık ile uğraşan isimler olarak sadece Vecihi Hürkuş ve Nuri Demirağ'ın sınırlı başarıya ulaştığı görülmektedir. Modern havacılık konusunda ise TUSAŞ/TAI ve Baykar Teknoloji firmalarının başarıları göğsümüzü kabartmaktadır.

* * *

Dünya Askeri Teknolojiler Ansiklopedisi şimdilik 4 kitaptan oluşuyor. Yazar ve editörlüğünü Sami Atalan üstleniyor. Ansiklopedinin hakkında konuşacağımız ikinci cildi olan Modern Hava Sistemleri II kitabı, Mildata Prod. Tic. Ltd. Şti. tarafından Ocak, 2018 tarihinde İstanbul'da yayımlanmıştır. Yardımcı editörlüğünü Bahadır Tokgöz ve Genel Koordinatörlüğünü Mahmut Bölükbaş yapmış, Nesli Ergün, Özgür Ekşi ve Esra Pakin Albayrakoğlu katkıda bulunmuş. Kuşe kâğıda basılmış olan kitap, Ansiklopedik boy ve 484 sayfa.

Kitap daha önce 2011 yılında Türk Hava Kuvvetleri sponsorluğunda basılmış olan "Modern Hava Sistemleri" kitabının genişletilmiş ikinci baskısıdır. "Türk Hava Kuvvetlerinin kuruluşunun 100. Yılı vesilesiyle 2021 yılında yayınlanan ilk Modern Hava Sistemleri ansiklopedisinden neredeyse iki kat daha fazla bilgi ihtiva eden bu ikinci edisyon, 550 çizim ve 100'den fazla karşılaştırma ile zenginleştirilmiştir."[4]

* * *

Savaş uçağı deyince bir Türk kullanıcısının aklına muhtemelen F-16 gelecektir. Bir uçak bazen tek bir görev için tasarlanmış olabilirken; bazen çok rollü olarak tasarlanabilmekte ve buna göre tasnife tabi tutulabilmektedir. Kitapta birden çok defa aynı uçağa atıf yapılmasının bu sebeple çok doğal bir durum olduğunu baştan söylemek isterim. İlaveten kitapta bahsedilen envanter durumları 2017 yılı başı itibariyle geçerli durumu göstermektedir.

Kitap, 18 bölümden oluşmaktadır. Bunlar da kendi içinde Uçaklar, Helikopterler ve Füzeler olarak 3 ana bölüme ayrılabilir. Yazımızda genel olarak batı ve NATO tandanslı uçaklar ve helikopterlerden bahsedeceğiz.

Giriş yazısının ardından "İtki Sistemleri" isimli kısa bir makale yer alıyor. Makalede kısaca pistonlu motorlar, turbojet motorlar, turbofan motorlar, ardyanma, turboşaft ve ramjet motorlar ve bunların çalışma prensipleri ve kullanım alanları açıklanıyor.

Kitabın ilk bölümü Av Önleme Uçakları için ayrılmış. Bu bölümde Eurofighter Typhoon, F-14A Tomcat, F-15 Eagle, F-22A Raptor, Çin üretimi J-20, Mirage 2000C, Mirage F1C uçakları yer almaktadır. Her makale ilgili konunun özetlendiği bir giriş yazısı ile başlamaktadır. Aynı şekilde her madde de ürünün tanıtıldığı bazen uzun bazen kısa metinler, güzel ve birbirinden eşsiz görseller ve ürüne ait özelliklerin özetlendiği bir tablo içermektedir.

İkinci bölüm olan Av Bombardıman Uçakları, aynı şekilde bölüm giriş yazısıyla başlıyor. Giriş yazısındaki şu not önemli diye altını çizmek isterim: "Kullanımda olan farklı sınıftaki muharebe uçaklarının hemen hemen hepsi, bombardıman, av, keşif ve yer taarruz görevlerini kısıtlı da olsa icra edebilecek kabiliyete sahiptir. Bununla birlikte hem av hem de taarruz harekâtlarını başarışla bir arada gerçekleştirebilen uçak sıyısı sınırlıdır. Ekonomik nedenlerin getirdiği kısıtlamalar ve modern muharebe anlayışının çok amaçlı sistemlere dayanması nedeniyle günümüzde birçok ülke, farklı görevleri yerine getirebilen av bombardıman uçaklarına büyük önem vermektedir."[5]

Bu bölümde Eurofighter Typhoon, F-4 D/E Phantom II, F-5 A/B Freedom Fighter / F-5 E/F Tiger, F-16 Fighting Falcon, F-35 A/B/C Lightning II, F/A-18 Hornet, Pakistan ve Çin'in ortak ürettiği JF-17/FC-1, Mirage III E, Mirage 5, Mirage 2000, Mirage F1, Rafale B/C/M, JAS-39 Gripen, İsrail üretimi Kfir C7, Güney Kore üretimi FA-50/T-50IQ ve Tayvan üretimi F-CK-1 uçakları tanıtılmaktadır. F4-D/E uçakları uzun süredir HvKK bünyesinde görev yapmakta olup yaşlanmaları sebebiyle çoğunlukla HvKK envanterinden çıkarılmışlardır. F-5 A/B uçakları ise Türk Yıldızları tarafından halen kullanılmaya devam etmektedir. F-16 ise HvKK uçak envanterimizin çoğunu oluşturmaktadır. Türkiye'nin F-35 macerası ise hüzünlü bir tarih dersi olarak ileride ders olarak mutlaka okutulmalıdır.

Bombardıman ve Yer Destek Uçakları isimli üçüncü bölüm Bombardıman uçakları ile Yer Destek Uçaklarını birlikte listelemesi sebebiyle biraz kafa karıştırıcı olmuş ve kitap hakkında eleştiri getirebileceğimiz bir bölüm olmuş. Bölümde B-1B Lancer, B-2 Spirit, B-52 Strato Forttress gibi meşhur uçakların yanında Tornado IDS, A-10 Thunderbolt II, F-15E Strike Eagle, AV-8B Harrier II / VA.1 Matador II, F-4E / 2020 Terminator, Mirage 2000D/N, Jaguar/Shamshir ve Sovyet/Rus ve Çin menşeli pek çok uçak yer alıyor. Bölümde yer alan turboprop motorlu uçaklar için ayrı bir bölüm olsaydı kullanım açısından daha faydalı olabilirdi.

Elektronik Harp ve Destek Uçakları isimli dördüncü bölümün giriş makalesinde EDT, EKT, EKKT kavramları açıklanmakta ve "uçan elektronik gözler" olarak isimlendirilen radarlar hakkında kısa tarih bilgisi verilmektedir. Bölümde ele alınan uçaklar arasında şunlar sayılabilir: C-160G Gabriel, A330 AWACS, ülkemizde de kullanılan 737 AEW&C/737 HEİK/E-7 Wedgetail, genellikle gemi konuşlu olarak kullanılan E-C Hawkeye/E-2D Advanced Hawkeye, E-3 Sentry/KE-3A, Japonya üretimi E-767, EA-6B Prowler, EA-18G Growler, Brezilya üretime EMB-145RS ve EMB-145SA, İsrail üretimi Eitam ve Shavit.

Keşif Uçakları isimli beşinci bölüm Tornado ECR/Tornado GR4A, ülkemizde de kullanılan F-16/F16AR/RF-16, RF-5E Tiger Eye, ülkemizde de bir dönem kullanılmış olan ve Rusya tarafından Akdeniz'de uluslararası sularda düşürülen RF-4E Phantom II[6], 1955 yılında U-2 adıyla ilk uçuşunu gerçekleştiren ABD yapımı TR-1 Dragon Lady, ülkemiz tarafından açık semalar uçağı olarak kullanılan CN235AS, Mirage III R, Migare 5SDR, Mirage 2000RAD, Rusya üretimi Su-24MR (Fencer-E) ve Tu-22M3R ve çeşitli diğer ürünler hakkında bilgiler içermektedir.

Male ve Hale Sınıfı İnsansız Hava Araçları bölümü keşke daha geniş olsaydı dediğim bölümlerden birisiydi. Bölüm Tusaş üretimi Anka aracı hakkında detaylı bir anlatım içeriyor lakin taktik sınıf dediğimiz biraz daha küçük boyutlu İHA sistemleri hakkında hiçbir bilgi içermiyor. Bu sebeple 13 ülkeye ihraç edilmiş Baykar Teknoloji üretimi Bayraktar TB-2 veya Vestel üretimi Karayel İHA hakkında bilgi içermiyor. Bölümde tanıtılan diğer İHA sistemleri ise şunlar: Avenger, bir dönem ülkemizde de kullanılmış olan Gnat 750/I-Gnat/I-Gnat ER, MQ-1B/RQ-2A Predator, MQ-9 Reaper, RQ-4 Global Hawk, RQ-170 Sentinel, Birleşik Arap Emirlikleri üretimi United 40, Çin üretimi BZK-005, Yilong 1&2/CH-4/CH-5, İsrail üretimi Tominator II, Eitan, Hermes 900, ülkemizde de kullanılmakta olan Heron/Harfang.

Kitabın uçaklarla ilgili diğer bölümleri Deniz Karakol Uçakları, Nakliye Uçakları, Başlangıç Eğitim Uçakları, İleri Jet Eğitim Uçakları olup bunlar arasında Türkiye'den Hürkuş kitapta yer bulurken Hürjet çok taze bir uçak projesi olması sebebiyle yer almamaktadır.

Kitapda helikopterlerle ilgili Ağır Yük ve Genel Maksat Helikopterleri, Hafif Genel Maksat Helikopterleri, Taarruz ve Silahlı Keşif Helikopterleri ile Donanma Helikopterleri bölümleri yer almaktadır. Bu bölümlerin bizi en çok ilgilendiren maddesi T-129 Atak maddesi kitapta yer alırken henüz geliştirme aşamasında olması sebebiyle Gökbey helikopteri yer almamaktadır.

Kitapta yer alan Havadan Havaya Füzeler, Havadan Satha Füzeler ile Havadan Havaya Füzeler bölümlerinde SOM, Umtas ile Cirit füzeleri Türkiye'nin başarıları olarak dikkat çekmektedir.

Sonuç

Çok ufak birkaç eleştiri yöneltebileceğimiz kitap kapsamlı içeriği, birbirinden güzel ve hepsi de kaynak gösterilmiş görselleriyle eşsiz bir ansiklopedi olarak dikkat çekiyor. Her meslek lisesi kütüphanesinde yer alması gereken bu eser maalesef yeterli okuyucu kitlesine ulaşamamış görünüyor.

Modern Hava Sistemleri II
Mildata Prod. Ltd. Şti.
Yazar ve Editör: Sami ATALAN
İstanbul, Ocak, 2018.

1- https://en.wikipedia.org/wiki/Hez%C3%A2rfen_Ahmed_%C3%87elebi
2- https://en.wikipedia.org/wiki/Lag%C3%A2ri_Hasan_%C3%87elebi
3- https://teyit.org/tarihteki-ilk-savas-ucagini-italyanlarin-urettigi-ve-ucagin-osmanli-tarafindan-dusuruldugu-iddiasi
4- Modern Hava Sistemleri II, Sami Atalan, Sayfa 7.
5- Modern Hava Sistemleri II, Sami Atalan, Sayfa 36.
6- Modern Hava Sistemleri II, Sami Atalan, Sayfa 155.

Kaynak: http://www.kitaphaber.com.tr/her-orduya-lazim-modern-hava-sistemleri-k4208.html

İnsanlık tarihi boyunca aşkın ne zaman farkına varıldı bilinmez ama savaş veya hak-batıl mücadelesi Habil ile Kabil'den beri devam ediyor.

Atalarımızın at üstünde, kılıç kuşanıp, mızrak elde gittikleri seferler iki asır kadar önceydi. Sonra meşhur "tüfenk icat oldu mertlik bozuldu" sözü söylenmeyi hak edecek pek çok teknolojik atılım ve askeri teknolojide devrimsel ilerlemeler görüldü. Şimdi atlar ve kılıçlar sadece gösteri amaçlı kimi askeri geçitlerde yer alıyor.

İnternet çağı başlamadan önce savunma sanayi ürünleri ile ilgili bilgi edinmek için çok az yol vardı. Bunların birisi aylık yayımlanan dergileri (MSİ, M5, Savunma ve Havacılık, Uçantürk vb) düzenli takip etmek, bu yayınlardaki bilgilere yaslanmak veya firmalardan broşür talep eden mektuplar yazmak. Evet, mektup denilen icat henüz geçerliliğini koruyordu! Şahsen ben 1982 doğumlu ve 1994 yılından beri düzenli olarak bu konularla ilgilenen bir savunma sanayi meraklısı olarak dergilerle ve dergilerin sunduğu bilgilerle büyüdüm.

* * *

Dünya Askeri Teknolojiler Ansiklopedisi şimdilik 4 kitaptan oluşuyor. Yazar ve editörlüğünü Sami Atalan üstleniyor. Ansiklopedinin üzerinde konuşacağımız ilk cildi olan Modern Kara Sistemleri - Taarruz ve Taarruz Destek Sistemleri Askeri DATA - Dstil Tasarım tarafından 2012 yılında İstanbul'da FNSS Savunma Sanayi A.Ş. sponsorluğunda yayımlanmıştır. Yardımcı editörlüğünü Bahadır Tokgöz ve Genel Koordinatörlüğünü Mahmut Bölükbaş yapmış, Nesli Ergün, Özgür Ekşi ve Emre Tek katkıda bulunmuş. Kuşe kâğıda basılmış olan kitap, Ansiklopedik boy ve 448 sayfa.

Kitap giriş yazısından sonra "Zırhlar" isimli kısa bir makale ile başlıyor. "Temel olarak zırhlı araçlar, atış gücü, hareket kabiliyeti ve balistik korumayı bünyesinde barındıran sistemlerdir. Birbiriyle farklı kriterlere sahip bu üç özelliği en iyi şekilde harmanlamak, mühendislerin önündeki en zorlu sınavdır. Bu süreç içinde unutulmaması gereken, isminden de anlaşılacağı üzere zırhlı araçların belirleyici parçası mürettebata ve iç aksama beka kabiliyeti sağlayan zırh olduğudur." Bu giriş makalesi olmadan Zırhlı Araçlardan bahsetmek eksik olurdu.

Zırhlı Araç deyince konunun uzmanı olsun olmasın herkesin aklına muhtemelen Tank kelimesi gelecektir. Kitap, haklı şekilde tankları kendi içinde iki kısma ayırıp iki makalede ele alıyor: Modern Ana Muharebe Tankları ve sonrasında Ana Muharebe Tankları.

İlk bölüm olan Modern Ana Muhabere Tankları bölümü de kendi içinde kısa bir giriş yazısıyla başlıyor. "Soğuk Savaşta Tank" ve "Tank Meskul Mahalde" diye kendi içinde iç başlıkları bulunan bölüm modern ana muharebe tanklarının tarihine kısa bir giriş yapılıyor. Sonrasında kısa bir okuma parçası ile "İlk Türk Tankı: Altay" tanıtılıyor. (Üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen Altay tankının çeşitli ambargolar sebebiyle henüz üretime geçemediği gözlerden kaçmıyor.) Sonrasında ülke adına göre alfabetik sıra ile ana muharebe tankları geçit yapıyor. Leopard 2 ki ülkemizde de kullanılıyor, M1 Abrams, Leclerc, Challenger 2, Challanger 1, Merkava Mk 4, Ariete gibi batı ve NATO tandanslı ana muharebe tankları dışında Çin, Hindistan, Pakistan, Güney ve Kuzey Kore, Japonya ve Tayvan yapımı ana muharebe tankları hakkında bazen uzun ve kapsamlı, bazen yarım sayfa ve daha kısa açıklamalar ve görseller resmigeçit yapıyor. Haklı şekilde Altay ana muharebe tankının yer almadığı bölümde Altay'ın kuzeni diyebileceğimiz Güney Kore yapımı K2 Black Panter ana muharebe tankı yer alıyor. Bölüm sonunda, ana muharebe tankları arasındaki temel özellikleri özetleyen ve anlamayı kolaylaştıran infografikler yer alıyor.

İkinci bölüm olan Ana Muharebe Tankları, aynı şekilde bölüm giriş yazısıyla başlıyor ve listelenen ilk tank ülkemizde de kullanılan Leopard 1. Verilen bilgilere göre ülkemizde 397 adet Leporad 1 tankı hizmete girmiş. Kitapta tanıtılan ve ülkemizde de hizmete girmiş olan tanklar M48 Patton (kitaba göre 1369 adet hizmete girmiştir) ve M60 Patton (kitaba göre 932 adet hizmete girmiştir). Kitapta bu tankların ülkemizde geçirdiği modernizasyon çalışmalarına da değinilmektedir. Bölümde tanıtılan diğer batı tandanslı tanklar arasında şunlar yer sayılabilir: AMX 30, Centurion, Chieftain, Vickers Mk 3, Merkava Mk 2, Merkava Mk 3, Güney kore üretimi K1. Bölüm, tüm bölümler gibi güzel bir infografik ile sonlanmaktadır.

Hafif Tanklar ve Zırhlı Keşif Araçları isimli üçüncü bölüm kitap hakkında eleştiri getirebileceğimiz bir bölüm olmuş. Başta Hafif Tanklar ile Zırhlı Keşif Araçları birbirine karışmış ve kullanım kolaylığı açısından bir dezavantaj oluşturmuş durumda. Mümkün olursa gelecek ve genişletilmiş baskılarda bu iki bölümün ayrılmasını tavsiye ederiz. Bölüm giriş yazısının ardından kısa bir infografik ile başlıyor, ardından karışık durumdaki hafif tanklar ile zırhlı keşif araçlarını ülke isimlerine göre sıralıyor. Bölümde Türkiye'den sadece 2 adet sistem tanıtılmaya uygun görülmüş: Otokar üretimi Akrep ile Cobra araçları. Şimdi yazılıyor olsaydı kitabın bu bölümüne muhtemelen FNSS üretimi Kaplan tankı ve Otokar üretimi Tulpar tankı başta olmak üzere pek çok sistemin girmesi gerekecekti.

Paletli Zırhlı Muharebe Araçları isimli dördüncü bölüm için alternatif bir başlık da ZMA kısaltmasıdır. Giriş bilgilendirmesinin ardından başlıca şu sistemler hakkında bilgi veriliyor: Marder 1A3, Puma, AIFV, M2 Bradley, ülkemiz ordusunda yoğun şekilde bulunan M113 (Wikipedia'ya göre 2813 adet envantere girmiştir), Pizarro/Ulan, AMX-10P, Stormer, Fv 510 Warrior, CV 90, Dardo, Güney Kore üretimi K21. Bölüm sonunda (Türkiye'nin alfabetik listede sonlara doğru gelmesi sebebiyle) FNSS üretimi ACV-300 ZMA / ACV-S Akıncı / Adnan maddesi yer alıyor. Bölüm, bir infografik ile sonlanıyor.

Paletli Zırhlı Personel Taşıyıcılar isimli beşinci bölüm için alternatif bir başlık da ZPT kısaltmasıdır. Bölümde Amfibik araç ayrımı yapılmamıştır. AAV7A1, M113, YPR 765, AMX VCI, FV103 Spartan, FV432, Stormer, Namer, Bv 206 S, BvS 10, VCC-1, K200A1 gibi sistemler tanıtıldıktan sonra FNSS üretimi ACV-300 GZPT maddesi yer almaktadır.

Zırhlı Tanksavar Silahı isimli altıncı bölüm içinde ülkemizi ilgilendiren sistemler FNSS üretimi ZTA (kitaba göre, FNSS üretimi ilk parti 1698 adet araçtan 48 adeti Zırhlı Tow Aracı olarak üretilmiştir) ve Otokar üretimi Cobra aracı üzerine yerleştirilmiş Skif füzesidir.

Cephe Hattı Tekerlekli Zırhlı Araçlar isimli yedinci bölümde doğu ve batı tandanslı pek çok aracın arasında FNSS üretimi Pars, Otokar üretimi Arma ve artık üretilmeyen Nurol Makine üretimi Ejder aracına yer verilmiş.

Cephe Gerisi Tekerlekli Zırhlı Araçlar isimli sekizinci bölüm yerli hiçbir sistem içermemesi ile dikkat çekmektedir. Güncel ve genişletilmiş baskılarda bu bölümün pek çok sistem içermesi mümkün. Cobra II, Ejder Yalçın, Kirpi MRAP bunların akla ilk gelenidir.

Kundağı Motorlu Topçu sistemleri arasında T-155 Fırtına sistemi yerel sistem olarak yer almaktadır. Çekili Topçu, Topçu Roketleri, Füzeler (Balistik), Kundağı Motorlu Namlulu Hava Savunma Sistemleri, Kaideye Monteli Kısa Menzilli Hava Savunma Füzeleri ve Kundağı Motorlu Hava Savunma Füzeleri isimli bölümlere ise sadece ismen atıf yapıp meraklılarının dikkatine sunarız.

Sonuç

Kitabın elden geldiğince yerel sistemlere değinmeye çalışmış olmakla birlikte aradan geçen yıllar sonrası sağlam bir güncellemeye ihtiyacı olduğu kaçınılmaz olarak görünüyor. Artık baskısı da bulunmayan ve nadir kitap işlevi gören ve her meslek lisesi kütüphanesinde bulunması gereken kitabın yeni ve genişletilmiş baskılarını dört gözle bekliyoruz.

Modern Kara Sistemleri – Taarruz ve Taarruz Destek Silahları
Dstil Tasarım – Askeri Data
Editör: Sami ATALAN
İstanbul, 2012.

Kaynak: http://www.kitaphaber.com.tr/her-orduya-lazim-taarruz-ve-taarruz-destek-silahlari-k4195.html

Değişiklik Tarihçesi

01.10.2021 - İlk defa yayımlandı.

DİĞER NOTLAR

GÖLCÜK Yağ Tankeri ve Ata Nutku - Gölcük Tersanesi

Tankerinin su sathında boyu 56,37 metre, genişliği 9,54 metre, derinliği 3,70 metreydi. Ağırlığı 1250 ton olan tankerin çektiği su 310 tondu. Taşıma kapasitesi 750 ton olan tankerin 700 beygir gücünde makineleri vardı ve tek pervaneliydi. Hızı asgari 10 mil olan geminin 29 mürettebatı bulunuyordu. GÖLCÜK tankerinin inşası Türkiye için o dönem itibariyle gerçek bir başarıydı; bir zihniyete karşı zaferi temsil ediyordu. 26 Temmuz 1934'te GÖLCÜK Tersanesi'nde kızağa konulmuş 01 Kasım 1935'de denize indirilmiştir. Geminin planlarını çizen ve yapımını yöneten mühendis Ata Nutku daha sonrasında İstanbul Üniversitesi Gemi İnşa Enstitüsü'nü kurmuştur. (Kaynaksız)

İKMAL GEMİLERİ

VAN SINIFI SU TANKERLERİ

A-596 TCG ULUBAT
A-597 TCG VAN

Denize indiriliş ve envantere giriş bilgileri bulunamamıştır. (globalsecurity.org, Wikipedia, SU)

---

A-570 TCG TAŞKIZAK

Denize indiriliş ve envantere giriş bilgileri bulunamamıştır. Yerli üretim bile olmayabilir. Karadeniz'de torpido ile batırılmıştır. (SU, Youtube)



A-573 TCG BİNBAŞI SADETTİN GÜRCAN

Denize indiriliş ve envantere giriş bilgileri bulunamamıştır. Yerli üretim bile olmayabilir. (SU)



ALBAY HAKKI BURAK SINIFI SIVI YAKIT TANKERLERİ

A-571 TCG ALBAY HAKKI BURAK

Türk Deniz Kuvvetlerinin büyük denizde ikmal tankerlerine yardımcı olacak gemi ihtiyacı için üretildiler. 2000 yılında RMK Makine tarafından inşa edilerek Türk Deniz Kuvvetlerine teslim edildi.(mavivatan.net)



A-572 TCG YÜZBAŞI İHSAN TOLUNAY

Türk Deniz Kuvvetlerinin büyük denizde ikmal tankerlerine yardımcı olacak gemi ihtiyacı için üretildiler. 2000 yılında RMK Makine tarafından inşa edilerek Türk Deniz Kuvvetlerine teslim edildi.(mavivatan.net)



AKAR SINIFI DESTEK GEMİLERİ

A580 TCG AKAR

TCG Akar Türk Donanmasının tanker gemi ihtiyacı için üretilmiştir. Denizde seyir halinde savaş gemilerinin yakıt ihtiyacını karşılar. Bu gemi sayesinde Türk Donanması üsse uğramak zorunda kalmadan çok uzun seferlere çıkabiliyor. Aynı anda 2 gemiye seyir halinde yakıt transferi yapabilir. Gemide bulunan kuleler ve hareketli iletim hatları ile yakıt transferi yapar. Gölcük Tersanesinde inşa edilen gemi 9 Eylül 1987'de aktif göreve başlamıştır. (mavivatan.net)



A595 TCG YARBAY KUDRET GÜNGÖR

Deniz Kuvvetlerine ait yüzer birliklerin denizde harekat yapma kabiliyetlerini desteklemek amacıyla inşa edilmiştir. "Denizde İkmal" sistemi vasıtasıyla sancak/iskele olmak üzere, çift taraflı motorin, tatlı su ve kargo'yu seyir halinde verebilmektedir. Helikopterlerin gece ve gündüz iniş/kalkışına uygun piste sahiptir.10 tonluk JP-5 depolama ve transfer donanımına haizdir. 229 kişilik yaşam mahalline ve 14 knot seyir hızı ile 6000 mil seyir siasına sahip olup denizde 90 gün kalabilmektedir. 1995 yılından beri Türk Deniz Kuvvetlerinde aktif olarak görev yapmaktadır. (defenceturk.net)

---

İNŞA HALİNDEKİ İKMAL GEMİLERİ

DimDeg /Denizde İkmal ve Destek Gemisi - Sefine Tersanesi

194.8 m uzunluğa, 24.4 m genişliğe 22.000 ton deplasmana, 4500 nm seyir siasına sahiptir. 24 knot hız yapabilmekte olup ekonomik seyir hızı 18 knot olarak belirtilmiştir. Seyir Geminin güvenliği 2x Yakın Hava Savunma Sistemi (CIWS) ve 2x 25mm UKSS ile sağlanmaktadır. 2 adet, General Electric üretimi LM2500 deniz gaz türbini ile donatılacak olup bu sayede fırkateynler ile aynı hıza erişip onları destekleyebilecektir.

1 adet tedarik edilmesine yönelik sözleşme 2018 yılında imzalanmış olup 2023 yılında hizmete girmesi planlanmıştır. (SSB)

Derya (A-1590) olarak da bilinmektedir.



Lojistik Destek Gemisi (LDG) - Selah Tersanesi

106.51m uzunluğa 16.80n genişliğe; 4330 ton yakıt, 550 ton temiz su taşıma kapasitesine sahiptir. 15 ton sınıfı helikopterler için helikopter pisti bulunan gemi 12 knot hız yapabilmekte olup 9500nm seyir siasına sahiptir. 2x 12.7mm UKSS ile silahlandırılmıştır.

A-574 Yzb. Güngör Durmuş ve A-575 Üst. Arif Ekmekçi adlarıyla DzKK envanterine girmesi planlanmıştır.

DİĞER GEMİLER

ALEMDAR SINIFI DENİZALTI KURTARMA GEMİSİ

A-582 TCG ALEMDAR

A-582 TCG ALEMDAR denizaltı kurtarma gemisi özel bir tersane olan İstanbul Shipyard tarafından 2014 yılında denize indirilmiş ve 2017 yılında hizmete girmiştir. (turkishnavy.net)



IŞIN SINIFI DENİZALTI YEDEKLEME GEMİSİ

A-583 TCG IŞIN

A-583 TCG IŞIN denizaltı yedekleme gemisi özel bir tersane olan İstanbul Shipyard tarafından 2014 yılında denize indirilmiş ve 2017 yılında hizmete girmiştir. (kaynaksız)



A-584 TCG AKIN

A-584 TCG AKIN denizaltı yedekleme gemisi özel bir tersane olan İstanbul Shipyard tarafından 2014 yılında denize indirilmiş ve 2017 yılında hizmete girmiştir. (kaynaksız)

EĞİTİM GEMİLERİ VE BOTLARI

E SINIFI EĞİTİM BOTLARI

BORA tersanesi tarafından yerel olarak üretilmişlerdir. (turkishnavy.net)

A-1531 TCG E-1 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1532 TCG E-2 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1533 TCG E-3 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1534 TCG E-4 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1535 TCG E-5 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1536 TCG E-6 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1537 TCG E-7 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir.
A-1538 TCG E-8 eğitim botu 2000 yılında hizmete girmiştir. (turkishnavy.net)

ÇIKARMA GEMİLERİ

107/117/120/130 SINIFI TANK ÇIKARMA GEMİLERİ

EDIC Sınıfı olarak da bilinmektedir. Hepsi yerel olarak Taşkızak ve Gölcük tersanelerinde inşa edilmiştir ve farklı gruplar halinde inşa edildiklerinden küçük değişikliklere sahiptir. 100 asker veya 5 ana muharebe tankı taşıyabilirler. (turkishnavy.net)

Bu sınıftan 2 çıkartma gemisi (Ç-130 ve Ç-131) 1980 yılında Libya'ya hibe edilmiştir. (Arda Mevlütoğlu, SIPRI)

Ç-107 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-108 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-109 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-110 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-111 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-112 tank çıkarma gemisi 1970 yılında denize indirilmiş ve 1971 yılında hizmete girmiştir.
Ç-113 tank çıkarma gemisi 1973 yılında denize indirilmiş ve 1973 yılında hizmete girmiştir.
Ç-114 tank çıkarma gemisi 1973 yılında denize indirilmiş ve 1973 yılında hizmete girmiştir.
Ç-115 tank çıkarma gemisi 1973 yılında denize indirilmiş ve 1973 yılında hizmete girmiştir.
Ç-116 tank çıkarma gemisi 1973 yılında denize indirilmiş ve 1973 yılında hizmete girmiştir.
Ç-117 tank çıkarma gemisi 1973 yılında denize indirilmiş ve 1974 yılında hizmete girmiştir.
Ç-118 tank çıkarma gemisi 1975 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-119 tank çıkarma gemisi 1975 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-120 tank çıkarma gemisi 1975 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-121 tank çıkarma gemisi 1975 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-122 tank çıkarma gemisi 1975 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-123 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1976 yılında hizmete girmiştir.
Ç-124 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1977 yılında hizmete girmiştir.
Ç-125 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1977 yılında hizmete girmiştir.
Ç-126 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1977 yılında hizmete girmiştir.
Ç-127 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1977 yılında hizmete girmiştir.
Ç-128 tank çıkarma gemisi 1976 yılında denize indirilmiş ve 1978 yılında hizmete girmiştir.
Ç-129 tank çıkarma gemisi 1977 yılında denize indirilmiş ve 1978 yılında hizmete girmiştir.
Ç-130 tank çıkarma gemisi 1977 yılında denize indirilmiş ve 1978 yılında hizmete girmiştir.
Ç-131 tank çıkarma gemisi 1977 yılında denize indirilmiş ve 1978 yılında hizmete girmiştir.
Ç-132 tank çıkarma gemisi 1978 yılında denize indirilmiş ve 1980 yılında hizmete girmiştir.
Ç-133 tank çıkarma gemisi 1978 yılında denize indirilmiş ve 1980 yılında hizmete girmiştir.
Ç-134 tank çıkarma gemisi 1979 yılında denize indirilmiş ve 1980 yılında hizmete girmiştir.
Ç-135 tank çıkarma gemisi 1979 yılında denize indirilmiş ve 1980 yılında hizmete girmiştir.
Ç-136 tank çıkarma gemisi 1979 yılında denize indirilmiş ve 1980 yılında hizmete girmiştir.
Ç-137 tank çıkarma gemisi 1980 yılında denize indirilmiş ve 1981 yılında hizmete girmiştir.
Ç-138 tank çıkarma gemisi 1980 yılında denize indirilmiş ve 1981 yılında hizmete girmiştir. (Arda Mevlütoğlu)



140 SINIFI TANK ÇIKARMA GEMİLERİ

Ç-139 ile Ç-150 arası bordo numaralarına sahiptir. Yerel olarak üretilmiştir. (Arda Mevlütoğlu, Wikipedia)



151 SINIFI TANK ÇIKARMA GEMİLERİ

ADİK ve Furtrans tersaneleri iş ortaklığı tarafından 8 adet olarak üretilmiştir. 1156 ton ağırlık, 79.9 metre boy, 11.7 metre genişlik değerlerine ve 200 ton zırhlı araç yada 400 ton yük taşıma kapasitesine sahiptir. (DzKK, mavivatan.net)

Ç-151 tank çıkarma gemisi 2010 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-152 tank çıkarma gemisi 2010 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-153 tank çıkarma gemisi 2011 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-154 tank çıkarma gemisi 2011 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-155 tank çıkarma gemisi 2011 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-156 tank çıkarma gemisi 2011 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-157 tank çıkarma gemisi 2012 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir.
Ç-158 tank çıkarma gemisi 2012 yılında denize indirilmiş ve 2013 yılında hizmete girmiştir. (turkishnavy.net)

---

Ç-302 LCM SINIFI

Hakkında detay bilgi bulunamamıştır. 1965 yılı ve devamında inşa edilmişlerdir. (Milliyet)

Ç-302 ya da Ç-305 ile Ç-331 arası bordo numaralarına sahiplerdir. (turkishnavy.net)