Türk Savunma Sanayi - Taktik Tekerlekli Araçlar ve İhracat Başarıları

[yakusha]

Türk Savunma Sanayi özellikle kara araçları konusundaki ürün çeşitliliği ve ihracat başarıları ile dikkat çekmektedir.

Bu makalemizin konusu Türk Savunma Sanayi: Taktik Tekerlekli Kara Araçları olup, her ne kadar resmi bir sınıflandırma olmasa da araçları üç ana başlıkta sınıflandıracağız ve sonrasında ihracat başarılarından bahsedeceğiz.

A) TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇLAR

PARS 8x8 / Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç - FNSS

PARS 8X8, düşük ve yüksek yoğunluklu muharebe alanlarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. 30.000 kg azami yüklü ağırlığıyla PARS 8X8, 100 km/s hıza ulaşabilir, %60 dik, %30+ yan eğimde hareket edebilir, 70 cm yüksekliğinde dik engel ve 200 cm uzunluğunda hendek geçebilir. Tam bağımsız hidropnömatik süspansiyon sistemine ve tüm akslardan dönüş sistemine sahiptir. 9+3 personel taşıyabilmektedir (FNSS)



PARS 6x6 / Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç - FNSS

25.000 kg azami yüklü ağırlığa sahip olan PARS 6X6, 100 km/s hıza ulaşabilir, %60 dik, %30 yan eğimde hareket edebilir, 70 cm yüksekliğinde dik engel ve 175 cm uzunluğunda hendek geçebilir. Tam bağımsız hidropnömatik süspansiyon sistemine ve tüm akslardan dönüş sistemine sahiptir. 9 Personel taşıyabilmektedir. (FNSS)



PARS 6x6 İzci / Zırhlı Keşif Aracı - FNSS

İlk defa İdef 2017 fuarında sergilenmiş olup ÖMTTZA Projesi kapsamında keşif ve iç güvenlik harekatları için özel olarak tasarlanmıştır. Tümosan tarafından geliştirilen yerli dizel motordan gücünü alacak olup ayrıca, güç aktarma organları gibi temel otomotiv ekipmanlarında ve görev donanımlarında yerli alt sistemler kullanılacaktır. Şeffaf zırh (balistik cam) entegrasyonu ile yüksek durumsal farkındalık sağlamakta ve bu nitelikleri ile keşif harekatı için fark yaratmaktadır. (FNSS)



PARS 4x4 STA / Silah Taşıyıcı Araç - FNSS

İleri gözetleme, anti- tank ve komuta kontrol gibi özel maksatlı görevleri yerine getirmek üzere tasarlanmış bir araçtır. İlk defa İdef 2015 fuarında mockup olarak sergilenmiştir. Başlangıç olarak Silah Taşıyıcı Araç ihalesi için seçilmiş olup 76 adet üretilecektir. Amfibik bir araçtır. (FNSS)




ARMA 8x8 / Taktik Tekerlekli Zırhlı Muharebe Aracı - Otokar

ARMA yüksek taktik ve teknik özelliklere sahip yeni nesil çok tekerlekli modüler bir araçtır. Üstün hareket kabiliyeti, yüksek mayın ve balistik koruma ile orta ve yüksek kalibre silah sistemi entegrasyon opsiyonları sayesinde; ARMA gerçek savaş alanında, en zor arazi ve iklim koşullarında, barış koruma ve insani yardım operasyonlarında modern ordulara hizmet verebilmektedir. ARMA 8x8; Zırhlı Personel Taşıyıcı, Zırhlı Muharebe Aracı, 105 mm Kuleli Ateş destek Aracı Havan Aracı, Alçak ve Orta İrtifa Hava Savunma Aracı, İstihkam Aracı, Zırhlı Kurtarıcı, Komuta Kontrol aracı gibi farklı görevlere uygundur ve amfibik opisyonu da mevcuttur. (SSB Katalog)



ARMA 6x6 / Taktik Tekerlekli Zırhlı Muharebe Aracı - Otokar

ARMA yüksek taktik ve teknik özelliklere sahip yeni nesil çok tekerlekli modüler bir araçtır. Üstün hareket kabiliyeti, yüksek mayın ve balistik koruma ile geniş yelpazede silah entegrasyon opsiyonları sayesinde ARMA gerçek savaş alanında, en zor arazi ve iklim koşullarında, barış koruma ve insani yardım operasyonlarında modern ordulara hizmet verebilmektedir. ARMA 6X6; zırhlı personel taşıyıcı, zırhlı muharebe aracı, komuta kontrol, KBRN keşif, yaralı tahliye, sürücü eğitim,  ileri gözetleyici ve keşif aracı gibi farklı görevlere uygundur ve amfibik opisyonu da mevcuttur. (SSB Katalog)




İsimsiz 8x8 / Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç - BMC

İlk defa 2021 yılında sergilenmiş olup detay bilgi bulunmamaktadır. 630 bg gücünde yerli azra motoru ile donatılacağı belirtilmiştir (Turan Oğuz)




B) ZIRHLI VE MAYINA KARŞI DAYANIKLI ARAÇLAR

Kirpi II 4x4 - BMC

KİRPİ, mayına karşı korumalı araç sınıfında sağladığı üstün koruma düzeyi ile başta Türkiye olmak üzere farklı ülkeler tarafından da en önemli savunma aracı olarak kullanılmaktadır. Kirpi, yeni versiyonu KİRPİ II, 4x4 ve 6x6 versiyonları ve donanımıyla farklı ihtiyaçlara yönelik özel  çözümler sunmaya devam etmektedir. Bağımsız süspansiyonlu KİRPİ II, monokok tipte zırhlı kabin ve özel zırhlı camlar, şok emici koltuklar, silah istasyonu ve acil çıkış kapağı ile donatılmıştır. (SSB Kataloğu)



Hızır - Katmerciler

HIZIR 4x4 Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç, kırsal ve kentsel alanlardaki yoğun çatışma koşullarında yüksek performans gösterecek şekilde optimize edilerek dokuz personel kapasiteli olarak tasarlanmıştır. Araç yüksek balistik ve mayın koruma seviyesine sahiptir. Zırhlı Muharebe Aracı, Zırhlı  personel Taşıyıcı, Komuta kontrol aracı, KBRN aracı, silah taşıyıcı araç (çeşitli silah sistemlerinin kolay entegrasyonu), ambulans aracı, sınır  güvenliği aracı, keşif aracı olarak çeşitli konfigürasyonlar için çok yönlü, düşük maliyetli ve kolay bakım sağlayan bir platform araç görevini ifa etmektedir. (SSB Kataloğu)

Türkiye ve AB Sınırlarının Sınır Gözetleme Kapasitesinin Artırılması için Mobil Gözetleme Araçları Tedariki ihalesinde tercih edilmiştir. Bu ihale ile 50 kadar aracın Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesi beklenmektedir. (AA)



Kaya II - Otokar

Mayına dayanıklı personel taşıyıcı araç olarak tasarlanan KAYA mayın ve kinetik enerjili mühimmatlara karşı üstün koruma sunarken, her türlü arazi ve iklim koşulunda benzersiz hareket kabiliyeti sağlamaktadır. Tek kabinden oluşan monokok gövdeli KAYA komutan ve sürücü dâhil on kişilik mürettebat taşıma kapasitesine sahiptir. Aracın iç tasarımında, gerektiğinde hızlı ve kolay tahliye hedeflenmiştir. Azami hızı 96 km/sa olan aracın, menzili ise 800 km'dir. (SSB Kataloğu)




Vuran 4x4 - BMC

Zırhlı Araç grubunda üretimi yapılan, 9 kişilik taşıma kapasitesi, yüksek koruma ve hareket kabiliyetiyle ön plana çıkan Vuran, monokok gövdesi, zırhlı kabin ve camları, şok emici koltukları, silah istasyonu ve acil çıkış kapağı ile yolcuları için mayına ve balistik tehditlere karşı yüksek koruma sağlamaktadır. Vuran, yüzde 60 dik eğim tırmanma, yüzde 30 yan eğim ve 80 santimetre sudan geçebilme özelliklerine sahip bulunuyor. Araçlarda, uzaktan komutalı silah sistemi, merkezi lastik şişirme sistemi, patlak gider, yangın söndürme sistemi, iklimlendirme donanımı yer alıyor. (SSB Kataloğu, AA)



Ejder Yalçın 4x4 - Nurol Makina

EJDER YALÇIN 4x4 Zırhlı Muharebe Aracı, mayın ve EYP'lere karşı yüksek koruma ve hareket kabiliyetlerine sahiptir. Yüksek faydalı yük taşıma kapasitesi sayesinde farklı versiyonlarda konfigüre edilebilmekte ve farklı uygulamalara yönelik olarak özelleştirilebilmektedir. Sınır Gözetleme ve Güvenlik Aracı, Keşif Aracı, Taktik Füze Taşıma/Fırlatma Aracı, Komuta-Kontrol Aracı, Hava Savunma Aracı, Muharebe Aracı, Personel Taşıyıcı Araç, KBRN Keşif Aracı, Mayın/EYP Tespit-İmha Aracı ve Zırhlı Ambulans olarak kullanılabilmekedir. (SSB Kataloğu)



Cobra II  - Otokar

COBRA II modüler yapısı sayesinde; personel taşıyıcı, silah platformu, KBRN keşif, kara gözetleme radar, iç güvenlik, ambulans ve komuta kontrol araç konfigürasyonlarına ihtiyaç duyulan farklı görevlere uyarlanabilmektedir. Muharebe yüklü ağırlığı 12000 kg olup 10 kişiye kadar personel taşıyabilmektedir. (Otokar)




C) İÇ GÜVENLİK ARAÇLARI

Amazon - BMC

Mayın, balistik ve el yapımı patlayıcılara karşı yüksek koruma seviyesi ve 7 kişilik taşıma kapasitesinin yanısıra yüksek manevra kabiliyetine sahip olan Amazon (4x4), otomatik yangın söndürme sistemi, merkezi lastik şişirme özelliği, patlak yol gider lastik özelliği, arka görüş kamerası, karartma ve kamuflaj ışığı gibi özellikler sunmaktadır. (SSB Kataloğu)



Yörük 4x4 - Nurol Makina

Yörük 4x4, Nurol Makina tarafından tasarlanmış, V yapılı monokok gövde ve özgün bir şasiye sahiptir. Aktarma organları ve alt yürüyüş sistemlerinde yapılan en son iyileştirmeler, aracı çeşitli koşullarda son derece hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek kılmaktadır. Aracın düşük ağırlığı ve mayın, balistik koruması, kullanıcılarına bugünün en agresif ve asimetrik tehditlerinde yüksek beka sunmasının yanı sıra, operasyonlarda aracı üstün kılmaktadır. Optimum performans ve çoklu  göreve hazırlıklı olma özellikleri amacıyla tasarlanmış, muharip birliklere silah sistemleri taşıyıcılığından keşif görevlerine kadar bir dizi yetenekler sunmaktadır. Gelecek nesil tasarım ve özelliklere sahip Yörük 4x4, ölçeklendirilebilir zırh ile kompozit malzemenin mükemmel birleşiminden oluşmaktadır. Farklı koruma ve güvenlik ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunabilmesinin yanı sıra farklı silah sistemlerinin entegrasyonuna imkân sağlamaktadır. Düşük ağırlık merkezi sayesinde üstün bir yol tutuşu sunar. (SSB Kataloğu)



Cobra - Otokar

Yüksek hareket ve beka kabiliyeti ile öne çıkan COBRA her zaman göreve hazırdır. COBRA'nın monokok gövdesi ve optimize edilmiş gövde açıları personel ve tüm kritik mekanik aksam için daha üstün mayın ve balistik korumanın yanında sınıfındaki en geniş iç mekânı sağlamaktadır. COBRA modüler yapısı sayesinde; personel taşıyıcı, silah platformu, KBRN keşif, kara gözetleme radar, ileri gözetleyici, ambulans ve komuta yeri araç konfigürasyonlarına ihtiyaç duyulan farklı  görevlerde uyarlanabilmekte ve amfibik seçeneği ile sunulmaktadır. (SSB Kataloğu)




Ilgaz 4x4 - Nurol Makina

ILGAZ, Nurol Makina tarafından, özel harekât birlikleri, askerî birlikler ile güvenlik güçlerinin meskûn mahal ve kırsal alanlarda kamu düzenini tesis etme, ani müdahale, yasadışı gösteri ve toplumsal olaylara müdahale etmek maksadıyla tasarlanmış özgün bir platformdur. ILGAZ; ambulans, tank savar aracı, muharebe aracı, komuta ve kontrol aracı, keşif ve gözetleme aracı, terörle mücadele aracı, iç güvenlik aracı ve olay yeri inceleme aracı gibi kullanıcının değişik ihtiyaçlarına yönelik özel çözümler sunmaktadır. Illgaz kullanıcılarına, 4x4 ve 4x2 olmak üzere farklı sürüş modları sunmaktadır. Çeşitli hafif silah kulerinin entegrasyonu mümkündür. (SSB Kataloğu)



Ural - Otokar

URAL, çok yönlü modüler platform olması ve yenilikçi özellikleriyle en zorlayıcı görevlerde dahi üstünlüğünü sergilemektedir. Tamamı zırh sacından üretilmiş personel kabini ile farklı tehditlere karşı sağladığı üst seviye personel korumasına ilave olarak; geniş iç hacmi ve koltuk ara mesafeleri, ergonomik tam boy koltukları, süspansiyonu ve sınıfındaki en büyük lastik ebadı sayesinde personel konforunu da en üst seviyede tutar. Aracın yüksek mukavemetli çelik şasisi üzerindeki üstün nitelikli yürür aksamı maksimum arazi performansı sağlarken, kauçuk bağlantı elemanları üzerindeki zırhlı gövdesi de çeşitli yol şartlarındaki titreşimin en aza indirilmesine yardımcı olur. Tasarım aşamasında optimize edilerek odülerleştirilmiş araç yapısı ve ölçüleri, farklı görevlerin gerektirdiği ekipman, silah sistemleri ve konfigürasyonun kolaylıkla araca adapte edilebilmesini sağlayarak, her türlü görev için tek araç felsefesini tamamlamaktadır. (SSB Kataloğu)



Khan - Katmerciler

KHAN 4x4 Zırhlı Personel Taşıyıcı, sekiz personel taşıma kapasiteli yüksek hareket kabiliyeti ve balistik korumaya sahip zırhlı güvenlik aracıdır. Zırh çeliği monokok gövde farklı şasiler üzerine monte edilebilmektedir KHAN, her türlü iklim koşullarındaki operasyonlar için iç güvenlik güçlerinin tüm gereksinimlerini karşılamakta ve farklı görev konfigürasyonlarında üretilebilmektedir. (SSB Kataloğu)




Pusat - Tümosan

Mentap (Milli Entegre Taktik Tekerlekli Araç) projesinde geliştirilmiş olan Pusat'ın motor, şanzıman ve aktarma organları da Tümosan tarafından yerli olarak tasarlanmış ve üretilmiştir. İlk defa IDEF 2017 fuarında sergilenmiştir. (Sabri Ünal)




D) İHRACAT BAŞARILARI

FNSS üretimi PARS aracının ilk müşterisi teknoloji transferi ile ortak üretim kararı alan Malezya olmuştur. Başlangıç olarak 259 adet araç AV8 adı altında üretilecektir. (Haluk Bulucu)



Ayrıca PARS aracı Umman tarafından da tercih edilmiş olup 172 adet PARS (45 adedi, 8 ayrı konfigürasyonda teslim edilecek PARS III 8x8; 27 adedi ise 5 ayrı konfigürasyonda teslim edilecek PARS III 6x6) üretilecektir. (Haluk Bulucu, AA)



Otokar üretimi ARMA aracının ilk olarak Birleşik Arap Emirlikleri tarafından tercih edilmiştir. Arma 8x8'in türevi bir araç olan RABDAN aracından 700 adet üretilmesi planlanıyor. Proje kapsamında teslimatlar devam etmekte olup kaç adet aracın teslim edildiğine dair net bilgi bulunmamaktadır. (sasad, otokar, wikipedia, defenceturk.net)



Nurol üretimi Ejder 6x6 aracı Gürcistan'a ihraç başarısı göstermiş lakin daha sonra üretimden kaldırılmıştır. (wikipedia)



Otokar tarafından basına yansıyan açıklamalara göre, Arma ayrıca adı açıklanmayan bir Afrika ülkesine daha ihraç başarısı göstermiştir. (Otokar)

BMC üretimi Kirpi aracı Tunus, Türkmenistan, Katar, Libya, Somali tarafından da tercih edilmiştir. (AA, Wikipedia)

Katmerciler üretimi Hızır aracı Uganda, Kenya ve adı açıklanmayan bir ülke tarafından tercih edilmiştir. (defenceturk.net, katmerciler)

Katmerciler üretimi Khan aracı adı açıklanmayan bir ülke tarafından tercih edilmiştir. (katmerciler)

Nurol üretimi Ejder Yalçın aracı Katar, Tunus, Senegal, Özbekistan ve Macaristan tarafından tercih edilmiştir. (Wikipedia, AA)

Nurol üretimi Yörük aracı Katar ve Macaristan tarafından tercih edilmiştir. (defenceturk.net, MSI Dergisi)

Otokar üretimi Cobra II aracının kullanıcıları arasında Bangladeş, Gana, Tunus sayılabilir. (defenceturk.net, wikipedia)

Otokar üretimi Cobra aracı en çok ihracat başarısına sahip araç olup Azerbaycan, Cezayir, Gürcistan, Slovenya gibi ülkeler öne çıkanlarıdır. (wikipedia)

Dipnotlar

Tümosan firmasının da Taktik Tekerlekli Zırhlı 8x8 ve 6x6 Araç üretme niyeti olduğu ve bu yönde çalışmalar içinde olduğu bilinmekle birlikte, basına yansımış veya savunma ve havacılık fuarlarında sergilenmiş 8x8 veya 6x6 bir araç henüz bulunmamaktadır. Tümosan Pusat Meskun Mahal aracı ve BMC Şahin aracı henüz geliştirme aşamasında olduklarından makale dışı tutulmuştur. Nurol Makina adı açıklanmayan bir araç üstünde çalışmakta olup 2021 yılı içinde lansmanını yapmayı planlamaktadır.

Kaynakça:
FNSS, Otokar, BMC, Anadolu Ajansı, Wikipedia, SSB Katalogları, MSI Dergisi turkdefence.com, defenceturk.net, Haluk Bulucu, Sabri Ünal