7) Türk Savunma Sanayi: Uçak Modernizasyon Projeleri

[yakusha]

Türk Savunma Sanayi: Uçak Modernizasyon Projeleri

Bu makalenin konusu Türk Savunma Sanayi: Uçak Modernizasyon Projeleri ile sınırlandırılmıştır.

* Özgün Modernizasyon Projeleri
* Ortak Modernizasyon Projeleri
* Öncü Modernizasyon Projeleri
* Modifikasyon Projeleri

[yakusha]

Özgün Modernizasyon Projeleri

T-38 Aviyonik Modernizasyon (ARI) Programı (2007-2013) - TAI/1.HIBM işbirliği

ARI projesi kapsamında 68 adet T-38A uçağı (TAI sitesine göre 55 uçak*) modernize edilmiş ve uçağa T-T8M ismi verilmiştir. Uçakların 2030 yılına kadar envanterde kalması ve sonrasında TAI tarafından geliştirilmekte olan HürJet uçaklarıyla değiştirilmesi planlanmaktadır.

Modernizasyon kapsamında T-38A uçaklarında 14 alt sistemler değiştirilmiştir; ithal edilen sistemler hariç yerlileriyle değiştirilen sistemler şunlardır:
* TAI/TüBiTAK-MAM tarafından geliştirilen Merkezi Kontrol Bilgisayarı [MKB],
* Aselsan ürünü Yüksek ve Çok Yüksek Frekans Telsiz [V/UHF],
* SDT ürünü Sayısal Görüntü-Bilgi Kaydedici/Bilgi Aktarma Sistemi [DVDR/DTS],
* Aselsan ürünü Çok Maksatlı Renkli Ekran [MFCD, her uçakta iki adet],
* Savronik ürünü Aviyonik Sistem Kontrol Paneli [AAP]

Uçaklarda kullanılmak üzere TAI/TüBİTAK-MAM işbirliği ile milli imkan ve kabiliyetlerle geliştirilen Özgün Merkezi Kontrol Bilgisayarı üzerinde kullanılacak Harekat Uçuş Programı [OFP] yazılımları da milli imkanlarla hazırlanmıştır. Uçaklarda kullanılan Görev Bilgisayarı da yine TAI-Aselsan işbirliği ile milli olarak geliştirilmiştir.

(İbrahim Sünnetçi yazısından özetlenmiştir.)



Erciyes Projesi ve C-130 Modernizasyonu (2006-2019)  - TAI/1.HIBM işbirliği

ERCİYES Projesi ile TAI'nin ana yükleniciliğinde Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan 13 adet C-130E ve 6 adet C-130B uçağının aviyonik modernizasyonu gerçekleştirmeyi amaçlayan bir proje olup sözleşmesi Aralık 2006 yılında imzalanmış olup ilk teslimatın 2014, son teslimatın 2016 yılında yapılması planlanmışken yaşayan 2 yıllık gecikme sonucu prototip aşaması 2016 yılında ancak tamamlanabilmiş ve seri üretim aşamasına geçilmiştir.

Yerli Üretim alt sistemler konusunda detaylı bilgi bulunmamakla beraber Milli Uçuş Yönetim Sistemi [FMS] entegre edildiği, ilaveten uçaklardaki yeni aviyonik teçhizatın kontrol ve yönetimini yapacak milli görev bilgisayarında [Merkezi Kontrol Bilgisayarı] kullanılan Harekat Uçuş Yazılımı [OFP, yaklaşık 3.2 Milyon satır kod] DO-178B Seviye-A Standardına uygun olarak TAI mühendislerince geliştirilmiştir.

Proje kapsamında ASELSAN, STM, Aydın Yazılım, SELEX, MEGE Teknik, BiTES, MilSOFT firmaları da görev almıştır.

(İbrahim Sünnetçi yazısından özetlenmiştir.)



Özgür Projesi - TAI

Şimdilik teknoloji gösterim projesi olarak 1 uçak üstünde uygulanmış F-16 Blok 30 uçaklarına yönelik özgün aviyoniklerin kullanıldığı bir modernizasyon projesidir. (TAI)

[yakusha]

Ortak Modernizasyon Projeleri

ÜRDÜN F-16 Modernizasyonu Projesi - TAI

Ürdün Kraliyet Hava Kuvvetleri (RJAF) için 17 adet Blok 15 F-16 uçağının "Falcon-up", "Falcon Star" ve "Mid Life Upgrade" (MLU) tadilatına yönelik sözleşme kapsamında, 12 F-16 uçağı TAI tesislerinde modernize edilmiştir. RJAF tarafından modernize edilecek son 5 uçak için teknik destek sağlanmıştır. (TAI)

Pakistan Hava Kuvvetleri F-16 Modernizasyonu Projesi - TAI

Pakistan Hava Kuvvetleri envanterindeki 41 adet Blok 15 F-16 modernizasyonu için açılmış olan ihaleyi TUSAŞ kazanmıştır. 29 Haziran 2009 tarihinde imzalanan anlaşma ile program yürürlüğe girmiştir. Programın ilk üç uçağı 2010 yılının son çeyreğinde TUSAŞ tesislerine gelmiştir. Modernizasyon çalışmaları takvimine uygun devam etmektedir. (TAI)

ÖNCEL III Modernizasyon Projesi - Lockheed Martin/TAI

Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın mevcut F-16 uçaklarının aviyonik modernizasyonu ve silah sistemlerinin geliştirilmesi için ABD Hükümeti ile yapılan anlaşma kapsamında, 10 adet F-16 uçağının modernizasyonunun TUSAŞ tarafından TUSAŞ tesislerinde yapılması ve seri modernizasyon için kit toplanması ile ilgili Lockheed Martin firması ile bir sözleşme imzalanmıştır. Program, 10 adet uçağın modernize edilmesi ile tamamlanmıştır. (TAI)

ÖNCEL III Seri Montaj Modernizasyon Projesi - Lockheed Martin/TAI/1.HİBM Komutanlığı

Proje, ÖNCEL III Programı kapsamında 10 adet F-16 uçağına uygulanan modernizasyonun, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın 165 adet F-16 uçağına seri uygulamasını kapsamaktadır. Proje sözleşmesi 31 Ağustos 2009 tarihinde imzalanmıştır. Modernizasyon işlemlerine Ekim 2010 tarihinde başlanan projede, 149 adet F-16, TAI tesislerinde TAI tarafından, 16 adet F-16 ise TAI teknik desteğinde 1.HİBM Komutanlığı'nda modernize edilmektedir. (TAI)

BARIŞ KARTALI Projesi (HİK) - Boeing/TAI

Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSB) ile Boeing firması arasında B737-700 tipi Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı'nın (HİK) tedarikine yönelik imzalanan sözleşme, 23 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Barış Kartalı Programı çerçevesinde Türkiye, Amerikan Boeing firmasından dört adet B737 tipi Havadan Erken İhbar ve Kontrol (HİK) uçağı ve bir adet Yer Destek Sistemi satın almaktadır. Söz konusu programda TUSAŞ ile Boeing firması arasında 28 Ocak 2004'de "Modifikasyon, Sistem Yerleşimi, Kontrol, Test ve Teslim" işlemlerini kapsayan bir alt yüklenicilik sözleşmesi imzalanmıştır. Program çerçevesinde ilk uçağın işlemleri Boeing-Seattle tesislerinde, diğer üç uçak işlemleri ise TUSAŞ tesislerinde gerçekleştirilmiştir. Tadilat işlemlerinin yanı sıra, proje kapsamında değiştirilen veya ilave edilen tüm sistemlerin testleri ile uçağın periyodik, planlı ve plansız tüm bakımları TAI tarafından yapılmaktadır. (TAI)

MELTEM II Projesi (CN-235) - Thales/TAI

Eylül 2002'de yürürlüğe giren Meltem II programı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (Dz.K.K.) ve Sahil Güvenlik Komutanlığı (S.G.K.) için TAI tarafından üretilen dokuz adet CN-235 platformuna Deniz Karakol (MPA) ve Deniz Gözetleme (MSA) kabiliyeti kazandırılmasına yönelik bir sistem entegrasyonu projesidir. Programın ana yüklenicisi THALES Airborne Systems (TAS) firması olup, TAI projede önemli sistemlerin uçağa montajından sorumlu alt yüklenici olarak görev yapmaktadır. Program kapsamında PDMS elektrik güç dağıtım ve yönetim sistemi, aydınlatma, kabin içi ekipman tasarımlarını gerçekleştiren TAI, tüm detay parça, kablo donanımı, takım imalatı, uçak modifikasyonu ve entegre lojistik destek kapsamında teknik dokümantasyon ile eğitimlerden de sorumludur. Seri uçaklara ait modifikasyon işlemleri de yine TAI tarafından gerçekleştirilmektedir. (TAI)

MELTEM III Projesi (ATR-72) - TAI/Alenia Aermacchi

Sözleşmesi Temmuz 2012'de İtalyan Alenia Aermacchi S.p.A ile Şirketimiz arasında imzalanan ve 6 adet ATR72-600 uçağının Deniz Karakol Uçağı'na dönüştürülmesini kapsayan "Meltem III" Projesi çerçevesinde ilk uçak 19 Nisan 2013 tarihinde TAI tesislerine gelmiştir. TUSAŞ'ın ana alt yüklenici, Alenia firmasının ise ana yüklenici olduğu programda, uçakların yapısal ve elektriksel tadilatı ile sistem testleri ve Entegre Lojistik Destek aktiviteleri TUSAŞ tarafından gerçekleştirilecektir. (TAI)

[yakusha]

Öncü Modernizasyon Projeleri

F-4E TERMİNATOR 2020 Projesi - IAI/1.HIBM

1997-2003 arasında 54 McDonnell Douglas F-4E Phantom II uçağı İsrailde yerleşik IAI firması ana yükleniciliğinde modernize edilmiştir. Uçakların 26 adedi IAI tesislerinde 28 adedi ise 1. Hava İkmal Bakım Merkezinde modernize edilmiştir. Bu modernizasyon ile F-4E Terminatör 2020 adına alan F-4E uçaklarına Popeye hava-yer füzesi kullanabilme özelliği de kazandırılmıştır. (Tuncay Deniz, Arda Mevlütoğlu)

Işık Projesi - 1. HİBM/ASELSAN

Terminator projesi ile elde edilen teknolojik altyapı ve birikim, Phantom filosunun yerli imkânlarla yenilenmesinin önünü açtı. Işık Projesi ile modernize edilerek RF-4E/TM olarak adlandırılan 18 uçağın teslimi 2010 Haziran ayında tamamlandı. (Arda Mevlütoğlu)

Şimşek Projesi - 1. HİBM/ASELSAN

16 F-4E'yi kapsayan kısıtlı bir modernizasyon projesiydi. İlk prototip ilk uçuşunu 22.12.2009 tarihinde gerçekleştirdi ve ilk teslimat 02.03.2010 tarihinde yapıldı. Proje 2011 yılında tamamlandı. F-4E/TM olarak yeniden adlandırılan uçakların en az 2014 - 2016 civarına kadar görev yapması planlanıyordu. Ancak bu uçaklar öngörülenden çok daha erken olarak 2012 Haziran ayında uçuştan çekildi. (Arta Mevlütoğlu)

F5 2000 Projesi - IAI-ELBIT/1. HİBM

Proje kapsamında 48 adet F-5 uçağı 1. HİBM komutanlığı tesislerinde, İsrail merkezli IAI, Elbit firmalarının ortaklığı ile 1998 yılında imzalanan sözleşme altında modernize edilmiştir. 2005 yılında proje tamamlanmış olup uçaklar 2014 yılında, Türk Yıldızları hariç görevden çekilmiştir. (Kokpit Aero)

Cessna T-37B/C Modernizasyonu

1.HIBM tarafından 2000-2004 yılları arasında 59 uçak üstünde gerçekleştirilmiştir. (Tuncay Deniz)

[yakusha]

Modifikasyon Projeleri

Gören-I Projesi - TAI/Aselsan

TSK'nin İstihbarat, Keşif ve Gözetleme [ISR] uçağı ihtiyacı kapsamında 3 adet C-160D Transall ulaştırma uçağı 2x Star Safire 380-HD FLIR, 2x Operator Konsolu, Hava Veri Terminali ve Anteni ile donatılarak ISR konfigürasyonuna dönüştürülmüştür. 2011 yılında ilk uçuşunu yapmıştır. Proje 2016 yılı içinde tamamlanmıştır. (Turan Oğuz)

Proje hakkında detaylı bilgi bulunmamaktadır.

Gören-II Projesi - TAI/Aselsan

Proje hakkında detaylı bilgi bulunmamaktadır.

C-130 uçaklarının 2 adetinin GunShip konfigürasyonuna dönüştürülmesini içeriyor olabilir (internet)

MİLKAR-2U Projesi - Aselsan/TAI

2 adet C-160D uçağı proje kapsamında elektronik savaş (ECM-COMINT-IMINT) konfigürasyonuna dönüştürülmüştür. (İbrahim Sünnetçi)

[yakusha]

Değişiklik Tarihçesi

24.12.2018 - İlk defa yayınlandı.
19.09.2021 - İDEF 2021 sonrası genel olarak gözden geçirildi.

[yakusha]

TODO