1) Türk Savunma Sanayi: Balistik Füzeler ve Seyir Füzeleri

[yakusha]

Türk Savunma Sanayi: Balistik Füzeler ve Seyir Füzeleri

Bu makalenin konusu Türk Savunma Sanayi: Balistik Füzeler ve Seyir Füzeleri ile sınırlandırılmıştır.

* BALİSTİK FÜZELER
* SEYİR FÜZELERİ
* Devam Eden Projeler
* Söylentiler ve Olasılıklar
* Tarihsel Notlar
* Sivil Projeler
* ilave notlar
* İhracat Başarıları

[yakusha]

BALİSTİK FÜZELER

BORA/KAAN/KHAN - Roketsan

610mm genişliğe, 2500 kg ağırlığa, 470 kg tahrip ve parça tesirli harp başlığına ve yaklaşmalı hassas yedeklemeli tapaya sahiptir. 80-280 km menzil içinde kullanılabilmektedir. Yıldırım füzesinden elde edilen bilgi birikimi ve yetenekler sayesinde 2009 yılında geliştirilmeye başlanmış olup 2014 yılında kalifiye edilerek TSK envanterine girmiştir. (Roketsan)

Kaan/Khan füzesinin fırlatıldığı sistem BORA (İhracat versiyonu KHAN) olarak isimlendirilmekte olup YILDIRIM-II projesinin bir ürünüdür. (dipnot)

Kaan/Khan füzesi, Bora Füze Sistemi ile uyumlu arayüze sahip diğer platformlardan da fırlatılabilmektedir. (Roketsan)

Bora füzesinin KHAN/KAAN füzesinden daha uzun menzile sahip olduğu tahmin edilmektedir. (spekülasyon)

2020 yılında tüm sistemlerin TSK envanterine teslimatı tamamlanmıştır. (SSB, defenceturk.net)



J600T Yıldırım - Roketsan

6.75 m uzunluğa, 600 mm genişliğe, 2100 kg ağırlığa, 470 kg tahrip ve çelik bilyeli parçacık etkili harp başlığına ve yaklaşmalı hassas yedeklemeli tapaya sahiptir. 80-150 km menzil içinde kullanılabilmektedir. 2000 yılında kalifiye edilmiş olup 2001 yılında TSK envanterine girmiştir. (Roketsan)




TRG-122 - Roketsan
TRG-230 - Roketsan
TRG-300 Kaplan - Roketsan

Yukarıdaki maddeler için bkz: Türk Savunma Sanayi: Roketler ve Güdümlü Roketler makalesi, GÜDÜMLÜ ROKETLER alt başlığı.

[yakusha]

SEYİR FÜZELERİ

SOM Seyir Füzesi Ailesi - Roketsan

SOM füzesi; hava savunma sistemlerinin etkili menziline girmeden hedeflerin büyük bir doğrulukla vurulmasını sağlayan ve durağan satıh hedeflerine ve hareketli su üstü hedeflere karşı etkin bir şekilde taarruz kabiliyeti bulunan uzun menzilli, havadan Satha atılan turbojet motorlu seyir füzesidir. (Tübitak-Sage)

TÜBİTAK SAGE tarafından 2006 yılında bir Ar-Ge Projesi olarak başlatılmıştır. İlk atış denemesi 2011 tarihinde gerçekleştirilmiş olup 2013 yılında ROKETSAN seri üretim konusunda görevlendirilmiştir. SOM'un dış yapısında kompozit malzemeler kullanılmıştır ve füze radar sinyallerini emen bir boya ile kaplanmıştır. (Kaynaksız)

SOM-A : 4m uzunluğa, 600kg civacı ağırlığa, 230kg yüksek patlayıcılı basınç - Parçacık etkili harp başlığına sahiptir. ANS/GPS, KKS/INS, YRNS/TRN sistemleri ile donatılmıştır. SOM füze ailesinin geliştirilen ilk varyantıdır.

SOM-B1 : 4m uzunluğa, 600kg civarı ağırlığa, 230kg yüksek patlayıcılı basınç - Parçacık etkili harp başlığına sahiptir. ANS/GPS, KKS/INS, YRNS/TRN sistemlerine ilave olarak Otomatik Hedef Algılama OHA/ATA sistemi ve kızılötesi görüntüleyici KÖG/IIR arayıcı başlık ile donatılmıştır.

SOM-B2 : Diğer teknik özellikleri aynı olmak üzere, SOM-B füzesinin sert beton hedeflere karşı geliştirilmiş sürümüdür. SOM-B1 füzesinden farklı olarak Ön Delici ve Ana Delici'den oluşan Ardışık Delici Harp Başlığı'na sahiptir.

SOM-A, SOM-B1 ve SOM-B2 hali hazırda F-4E 2020 ve F-16 Blok 40 platformlarına sertifiye edilmiştir. (Roketsan/Tübitak-Sage)

İkinci 100 Günlük İcraat Programını kapsamda Roketsan ile 415 adet füzenin (blok ve teslimat takvimi belirtilmeksizin) seri üretim sözleşmesi imzalanmıştır. (Basın) Toplam SOM teslimatının iki parti halinde (80+415) 495 adet olduğu ifade edilmektedir. (İbrahim Sünnetçi, defenceturkey.com)



SOM-J Seyir Füzesi - Roketsan

Som ürün ailesinin MMU uçaklarının gövde içinden atılabilecek şekilde uyarlanmış versiyonu olup F-16 dahil çeşitli uçaklardan ve Akıncı ve Aksungur ihalarından atılabilmektedir. Kara hedefleri yanında deniz hedeflerine karşı da etkilidir. Yüksek sesaltı sürate sahip SOM-J, yaklaşık 3.9m uzunluğunda ve 540kg ağırlığında olup 275km+ (150nm+) menzile ulaşabilmektedir. Yaklaşık 140kg ağırlığında parçacık etkili zırh delici bir harp başlığı ile donatılan SOM-J Füzesinde IIR (Kızılötesi Görüntüleyici) arayıcı (MCT tabanlı soğutmalı MWIR dedektörüne sahip) başlık kullanılmaktadır. (İbrahim Sünnetçi, defenceturkey.com)



Atmaca - Roketsan

4.8m uzunluğa (booster ile birlikte 5.2), <750kg ağırlığa, 220kg harp başlığına ve 220+ km menzile sahiptir. ANS/INS, KKS/GPS, Barometrik Altimetre, Radar Altimetre ve Aktif RF Arayıcı Başlığa ilave olarak çift yönlü kriptolu veri bağı kabiliyeti ile donatılmıştır. (Roketsan, Murat Ekinci, İbrahim Sünnetci)

LRIP Fazı altında 32+32 olmak üzere İ Sınıfı Fırkateynlerde kullanılmak üzere toplamda 64 ATMACA Güdümlü füzesi'nin tedarik edilmesi beklenmektedir. (İbrahim Sünnetci)

Milgem sınıfının 4. gemisi olan Kınalıada 4x2 konfigürasyonunda 8 adet atmaca ile silahlandırılmış olup füze 2021 yılında envantere girmiştir. (Basın)

[yakusha]

Devam Eden Projeler

KARA ATMACA / Karadan Karaya Seyir Füzesi - Roketsan

Kara Kuvvetlerinin harekât ihtiyacını karşılamak amacıyla uzun menzile sahip, taktik tekerlekli kara aracından fırlatılabilen bir seyir füzesi olarak geliştirilecek olan Kara ATMACA, 280 kilometre menzile ve 280 kg harp başlığına sahip olacak. 2025 yılında ilk teslimatların  yapılması beklenmektedir. (savunmasanayist.com)



Gezgin Seyir Füzesi - Tübitak SAGE

GEZGİN Milli Seyir Füzesinin (G Projesi olarak da bilinmektedir) kara, su üstü ve su altı platformlarından kullanılması öngörülmüştür. Kara/satıh ve su altı platformlarından atılabilirlik için GEZGİN, silindirik bir gövde yapısına sahip olacaktır. Menzilinin ilk aşamada 800km olması beklenmektedir. (İbrahim Sünnetci)


^{(görsel temsilidir)}

Orta Menzilli Gemisavar Füzesi

Geliştirme çalışmaları devam etmekte olup tei üretimi TEI-TJ300 motoru ile güçlendirilecek ve 120 km üstü menzile ulaşması hedeflenmektedir. (İbrahim Sünnetçi)


^{(görsel temsilidir)}

[yakusha]

Söylentiler ve Olasılıklar

Yıldırım+ / J+ Projesi

Yıldırım füzesinin 220km menzilli bir versiyonu olarak geliştirildiği ve envantere girdiği iddia edilmektedir. (Ömer Çay)

BORA II Projesi

800km ve üstü menzile ulaşabilen bir füze olması ve 2024 yılı gibi envantere girmesi beklenmektedir. Bora I füzesinden daha uzun ve geniş bir gövdeye, benzer karakteristik özelliklere ve harp başlığına sahip olması beklenebilir (İbrahim Sünnetci)

Yıldırım III Projesi olarak da bilinmektedir.

Yıldırım IV Projesi

Yıldırım füzesinin geliştirilmekte olan veya olabilecek olan bir çözümüdür. Hakkındaki bilgiler söylenti seviyesindedir. 2500 km menzile ulaşabileceği söylentileri de vardır. (wikipedia)


SOM-C Projesi

Som-B füzesinin çeşitli datalink ve veri bağı yetenekleriyle güncellenmiş yeni versiyonu olması planlanmıştır. (Ömer Çay)

Hareketli su üstü hedeflerini vurma kabiliyetine sahip SOM-C1 ve SOM-C2 varyantlarının geliştirilmesi çalışmalarına bir süre önce başlanmıştır. (Tübitak Sage, savunmasanayist.com)

SOM-C1 füzesinin Yüksek patlayıcılı basınç - Parçacık etkili harp başlığı ile donatılması, SOM-C2 füzesinin ise Ön Delici ve Ana Deliciden oluşan Ardışık Delici Harp Başlığına sahip olması muhtemeldir. Kale motorunun bu sürümlerde test edilmesi de mümkündür. (SU)

Som-ER Projesi

Som füzesinin uzatılmış menzilli bir sürümü olduğu söylenmektedir. (Ömer Çay)

SOM Kara / Som Füzesinin Kara Konuşlu Versiyonu

Som füzesinin kara konuşlu bir versiyonunu üstüne çalışıldığı söylenmektedir.  (Ömer Çay)

Atmaca Füzesi Faz II Projesi - Roketsan

2o19 yılında başlatılması beklenmektedir. Daha gelişmiş bir arayıcı başlık [çift modlu RF+IIR tipi] yanında füzesin denizaltı platformlarında ateşlenmesini sağlayacak bir kabiliyetin de kazanılması beklenmektedir. (İbrahim Sünnetci)

Atmaca Blok-II füzesi için soğutmalı MWIR IIR + kızılötesi arayıcı başlığın çeşitli alt sistemlerinin tasarım ve üretimi Ekinoks AG tarafından yapılmıştır (defence.pk)

[yakusha]

Tarihsel Notlar

J Projesi, K Projesi, L Projesi, M Projesi

J Projesi 150km menzilli topçu roketlerinin geliştirilmesini hedefleyen bir proje olarak Çin teknoloji transferiyle başlamış ve Yıldırım füzesi olarak sonuçlanmıştır.

K Projesi 100km menzilli çok namlulu roket atar geliştirilmesi hedefiyle Çin teknoloji transferiyle başlamış ve Kasırga sistemi olarak envantere girmiştir.

L projesi 300km menzilli kısa menzilli balistik füze geliştirilmesi hedefiyle Ukrayna işbirliğiyle başlamış, daha sonra proje maliyetli bulunarak iptal edilmiştir. Ukrayna ilgili proje üstünde çalışmalarına devam ederek GROM füzesini geliştirmiştir.

M projesi 500km menzilli kısa menzilli balistik füze geliştirilmesi hedefiyle Pakistan işbirliğiyle başlamıştır. Pakistan, Şahin/Shaheen füzesi temelli bir çözüm önermiş, lakin daha sonra proje çeşitli siyasi sebeplerle hayata geçirilememiştir.

B Projesi L projesinin hayata geçirilememesi üzerine Yıldırım-I füzeleri temelli olarak hayata geçirilmiş ve Bora-I füzeleri olarak ürüne dönüşmüştür.

(Savunma ve Havacılık dergisinde yayınlanan İbrahim Sünnetci makalesinden özetle  + Ömer Çay)

[yakusha]

Sivil Projeler

Burak Uzay Sonda Roketi - Roketsan
MUFA / Mikro Uydu Fırlatma Aracı - Roketsan
Şimşek UFA / Uydu Fırlatma Aracı - Roketsan
Ümit / Uydu İtki Motor Projesi

Tüm bu sistemler için bkz: Türk Savunma Sanayi: Uzay Sistemleri

[yakusha]

İlave Notlar

Ayrıca bkz: Türk Savunma Sanayi: Uçak, Helikopter, İHA ve Füze Motorları makalesi Füze motorları maddesi.


Terimler, Kısaltmalar, İngilizce Karşılıkları ve İngilizce Kısaltmaları

KKS	:	Küresel Konumlama Sistemi		GPS	:	Global Positioning System
ANS	:	Ataletsel Navigasyon Sistemi		INS	:	Inertial Navigation System
YRNS	:	Yeryüzü Referanslı Navigasyon Sistemi		TRN	:	Terrain Referenced Navigation
KÖG	:	Kızılötesi Görüntüleyici		IIR	:	Imaging Infrared
OHA	:	Otomatik Hedef Algılama		ATA	:	Automatic Target Acquisition
GRNS	:	Görüntü Referanslı Navigasyon Sistemi		IBN	:	Image Based Navigation
ADM	:	Ağ Destekli Mühimmat		NEW	:	Network Enabled Weapon
ESA	:	Evrensel Silah Arayüzü		UAI	:	Universal Armament Interface

[yakusha]

İhracat Başarıları

Azerbaycan ordusunun SOM füzesini içeren bir resmi geçit yapması sonrası füzenin kardeş ülkeye ihraç edildiği söylentileri çıkmış ama teslimata dair haber henüz basına yansımamıştır. (SU)

[yakusha]

Değişiklik Tarihçesi

05.07.2018 - Ufa ve Şimşek maddesi Uzay Araçları makalesine taşındı. Kritik alt sistemler başlığı eklendi. Kale-3500 motoru eklendi.
27.12.2018 - Motor maddeleri Türk Savunma Sanayi: Dizel ve Benzinli Motor Projeleri başlığına taşındı.
21.01.2019 - Som-C1 ve Som-C2 maddeleri eklendi.
07.05.2019 - İdef sonrası genel gözden geçirme yapıldı. Terimler ve kısaltmalar eklendi.
05.02.2020 - Atmaca füzesi güncellendi. Güdümlü roketler için bağlantı eklendi. Atmaca Blok II söylentisi güncellendi.
02.07.2020 - Orta Menzilli Gemisavar Füzesi eklendi.
01.01.2021 - Bora teslimatları tamamlandı notu eklendi.
14.09.2021 - İDEF 2021 sonrası gözden geçirildi. Kara Atmaca, İhracat Başarıları maddeleri eklendi. Som-J metni güncellendi.

[yakusha]

TODO